ÇOCUKLARIMIZIN YENİ DÜŞMANI HORMONLU GIDALAR
Yanlış Beslenerek Büyümeden Ergen Olan Çocuklarımız
Modern toplumlarda yaşayan bizler neredeyse meyve ve sebzelerin gerçek tadını, kokusunu unuttuk. Şehirde yaşayan çocuklarımıza sorsak acaba çileğin mevsimini bilir mi? Market raflarında her meyveye her mevsim ulaşabilen çocuklarımız için zor bir soru olsa gerek.
Hormonlar sağlıklı bir insanda doğumdan itibaren yaşamın her alanında etkili olan; tüm sistemimizi dengeleyen; boyumuz kilomuz gibi dış görünüşümüzü, ruhsal dengemizi, fiziksel aktivitelerimizi ve organlarımızın çalışmasını ayarlayan maddelerdir. Bitkilerde de büyüme ve gelişmeyi düzenlemek, tarımda verimliliği arttırmak amacıyla hormonlar sıkça kullanılmaktadır. Özellikle bebekler, hamileler ve ergenlerde bu hormonların vücuda alınması büyük riskleri de beraberinde getiriyor. Doğal gıdalar yerine bu gıdaların tüketiminin artması çocuklarda allerji, diyabet, obesite, konsantrasyon eksikliği, kanser ve erken ergenliğe neden oluyor.
Türkiye’de özellikle domates, patlıcan, patates, kabak, üzüm, elma, kavun, buğday, arpa, yulaf, çavdar ve çeltik üretiminde hormon yaygın olarak kullanılıyor.
Hormonlu gıdaları nasıl ayırt ederiz?
Ekolojik sertifikalı ürünleri tercih etmek önemli. Ancak bu ürünlere ulaşamıyorsak nelere dikkat etmeliyiz?
Hormon takviyesi zamansız yetiştirilen ürünlerde çok uygulandığı için öncelikle meyve ve sebzeleri normal zamanında tüketmeye; turfandadan uzak durmaya özen göstermeliyiz ( Ek 1). Örneğin;
Domates 15 ekim-10 kasım ve 10 nisan-5 mayıs arası
Patlıcan 15 kasım-15 mayıs arası
Kabak 1 kasım-15 mayıs arası kesinlikle TÜKETİLMEMELİDİR.
Meyve ve sebzelerin alışılmamış özellikleri de hormon kullanılıp kullanılmadığını bize belli ederler. Örneğin çekirdeksiz, içi boş ve sulu domates, şekli bozuk ve çekirdeksiz kabak, içi süngerimsi ve çekirdeksiz patlıcan, aşırı büyük, etli ve sert biber, şekilsiz ve yumru yumru patates, büyük, çift yapışık ve şekilsiz, içi boş bir çilek hormonlu demektir.
Hazır, katkı maddesi olan ve hormonlu gıdaların çocuklarda yol açabileceği tehlikeler nelerdir?
Erken ergenlik: Kızlarda 8, erkeklerde 9 yaştan önce ergenliğe adım atmak erken ergenlik olarak değerlendirilir. Özellikle tarım alanında kullanılan bazı ilaçların östrojenik etkileri ile kız çocuklarında erken adet görme, erken meme büyümesi ve erkeklerde infertilite (kısırlık) oluşmaktadır. Bu şekilde büyümeden ergen olan çocukların sayısı gittikçe artmaktadır. Erken ergenlik özellikle kız çocuklarında boy kısalığına da neden olur.
Allerji: endüstrileşme ile diyet alışkanlıklarının değişmesi, doğal gıdaların yerini allerjen düzeyi yüksek hazır gıdaların alması ile besin allerjilerinin çocuklarda görülme oranı zaman için çok arttı.
Diyabet riski: yalnış beslenme ve onun sonucu gelişen şişmanlık, vücuda alınan katkı maddelerinin bağışıklık sistemini bozması sonucu dirençli ve sık geçirilen enfeksiyonlar, hareketsizlik çocuklarda pankreasın insülin üreten hücrelerine zarar vererek diabet riskini arttırmaktadır.
Kanser riski: Hormonlu gıdaların ve fast food ürünlerinin çocuklarda sık tüketilmesi ile lenfoma, lösemi ve beyin tümörlerinde artş saptanmıştır. Hormonlu gıdalar dışında tarım ilaçlarının (pestisitler) denetimsiz ve uygunsuz kullanımı da kanser vakalarında artış yapmaktadır.
Ne gibi önlemler almalıyız?
EK 1:
SEBZE VE MEYVELERİN AYLARA GORE ZAMANI
OCAK :Brüksel lahanası, pırasa, Kereviz, Greyfurt Muz, pazı Nar, semizotu
ŞUBAT :Pırasa, kırmızı turp, mandalina, muz, kereviz, pazı Çağla, kuş konmaz, roka Kestane, lahana
MART :Pancar, limon, kuşkonmaz, turp, bakla, çilek, barbunya Karnabahar, pırasa, mandalina, ıspanak
NİSAN :Enginar, havuç, bezelye, çağla, Domates, kiraz, enginar,dolmalık biber Lahana, brokoli, kereviz
MAYIS :Çilek, patlıcan, domates, erik, barbunya, Marul, kiraz, karpuz,
HAZİRAN :Enginar, taze patates, marul, taze fasulye, dolmalık biber Bamya, vişne, şeftali, tatlı mısır, mürdüm eriği, salatalık Can eriği, çilek, havuç
TEMMUZ :Kiraz, vişne, karpuz, kayısı, taze sarımsak, mısır, kavun Üzüm, böğürtlen, incir, taze ceviz, dut Enginar, bezelye, marul, kırmızı erik
AĞUSTOS :Mürdüm eriği, üzüm, bamya, dut, iç bakla Taze ceviz, incir, taze fındık Göbek salata, kiraz
EYLÜL :Taze ceviz, taze fındık, bamya Kestane, pırasa, nar, karnabahar, ayva Domates, bamya, börülce, karpuz
EKİM :Armut, pırasa, karnabahar, nar Elma, kereviz,ıspanak, lahana, mandalina Taze ceviz, kabak,biber, incir,patlıcan,üzüm
KASIM :Lahana, portakal, mandalina, ayva balkabağı, brüksel lahanası Fındık turbu
ARALIK :Kestane, balkabağı pazı, pırasa, kereviz armut, roka
